Το συγκρότημα jazz in motion του μουσικού Γυμνασίου Αλίμου γέμισε με μουσική την παρουσίαση του Νοματαίου στην Ν. Σμύρνη.

ΤΑ ΝΕΑ 8/1/2011

Βιβλία: ΟΙ ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΥΝΤΟΝΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΩΝ ΚΑΙΡΩΝ ΠΟΥ ΑΠΑΙΤΕΙ ΑΦΥΠΝΙΣΗ

Θριαμβευτική επιστροφή της πολιτικής Επιλέγει η ΜΙΚΕΛΑ ΧΑΡΤΟΥΛΑΡΗΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Σάββατο 8 Ιανουαρίου 2011//

Τα ιερά τέρατα του συγγραφικού στερεώματος δίνουν ραντεβού στις προθήκες των ελληνικών βιβλιοπωλείων το 2011, αλλά ο πραγματικός πρωταγωνιστής της καινούργιας σοδειάς βιβλίων είναι η πολιτική που κρύβεται μέσα στα έργα της λογοτεχνίας, των ανθρωπιστικών επιστημών και του θεωρητικού στοχασμού καθώς και στις βιογραφίες
Η παγκόσμια κρίση, κοινωνική και οικονομική, κρίση των δημοκρατικών θεσμών και αξιών, κρίση πολιτισμική και κρίση ταυτοτήτων, έβαλε σε όλα τα σπίτια ένα μεγάλο «Γιατί;». Κανένας πια δεν έχει το δικαίωμα να είναι ανυποψίαστος. Κανένας δεν μπορεί να είναι αδιάφορος. Οι καιροί απαιτούν αφύπνιση (και δράση). Σε ένα τέτοιο αίτημα μοιάζει να απαντά η διεθνής και η εγχώρια βιβλιοπαραγωγή του 2011 που άμεσα ή έμμεσα εισάγει την πολιτική διάσταση παντού. Κι από κοντά, την ιστορική και κοινωνική διάσταση, γιατί πώς αλλιώς να κατανοήσει κανείς τι συμβαίνει στον κόσμο μας;

Τα πολιτικά οράματα, οι αντιφάσεις και οι διαψεύσεις που σημάδεψαν τον σύγχρονο κόσμο, οι ιστορικές συνθήκες και οι κοινωνικές πραγματικότητες που τον επηρέασαν, οι πολιτικές προσωπικότητες και οι πολιτικοί αγώνες που τον άλλαξαν, οι εφαρμογές της πολιτικής που διαμόρφωσαν τις νοοτροπίες και την καθημερινότητα των ανθρώπων- όλα αυτά βράζουν στο υπόβαθρο της καινούργιας σοδειάς βιβλίων, είτε πρόκειται για μυθιστορήματα είτε για βιογραφίες είτε για δοκίμια και μελέτες.

Το 2011 εγκαινιάζεται με τον στρατηγό Μακρυγιάννη, μια προσωπικότητα της παραδοσιακής κοινωνίας του 19ου αιώνα συνδεδεμένη με τους μύθους και τις ιδεολογικές κατασκευές του 20ού αιώνα, η οποία προσεγγίζεται με καινούργιο τρόπο από δύο σκοπιές. Στο «Μακρυγιάννης, Απομνημόνευμα και Ιστορία» του Νίκου Θεοτοκά (Εκδ. Βιβλιόραμα) θα παρακολουθήσουμε την ατομική του ιστορία (πετυχημένος έμπορος και τοκογλύφος της Αρτας, ο οποίος εμπλέκεται στον Αγώνα και στους Εμφυλίους και σηματοδοτεί τη νέα πραγματικότητα του ελληνικού βασιλείου). Και στα «Απομνημονεύματά» του, που θα κυκλοφορήσουν με την επιμέλεια του Αλέξη Πολίτη σε νέα τρίτομη έκδοση (Εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας), θα παρακολουθήσουμε το χρονικό της ελληνικής Επανάστασης και την αυτοβιογραφία του με διαφορετική ματιά, χάρη στο εκτενές μελέτημα του Σπύρου Ασδραχά αλλά και στις σημειώσεις, και το γλωσσάρι που θα συνοδεύουν την έκδοση.

Η χρονιά θα κλείσει με άλλη μία αντιφατική προσωπικότητα του 19ου και 20ού αιώνα, τον Ιρλανδό σερ Ρότζερ Κέισμεντ (1864-1916) που πρωταγωνιστεί στο καινούργιο μυθιστόρημα του νομπελίστα Μάριο Βάργκας Λιόσα «Το όνειρο του Κέλτη» (Καστανιώτης).

Πρόκειται για έναν άνθρωπο με περιπετειώδη ζωή, ποιητή και πρόξενο της Βρετανίας, υπερασπιστή των ανθρώπινων δικαιωμάτων, ο οποίος κατήγγειλε τις φρικαλεότητες των λευκών ενάντια στους μαύρους του Κονγκό και στους Ινδιάνους Πουτουμάγιο του Περού, κατέληξε εθνικιστής και εκτελέστηκε ως κατάσκοπος. Το βιβλίο θα κυκλοφορήσει σε όλον τον ισπανόφωνο κόσμο και στην Ευρώπη τον Νοέμβριο.

Ο καινούργιος χρόνος θα είναι πλούσιος σε κορυφαία ονόματα. Θα διαβάσουμε αστυνομικά μυθιστορήματα του Πύντσον  και του Μπάνβιλ (Καστανιώτης), υπαρξιακές νουβέλες του Ροθ (Πόλις), του Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας (Κέδρος) και του Γκομπρόβιτς (Νεφέλη), κι από κοντά τη «Διαθήκη» του ανατρεπτικού Γκομπρόβιτς (Πατάκης), το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα (της γενιάς) του Λέοναρντ Κοέν (Κέδρος), το φιλοσοφικό ποτ-πουρί του Μπερνάρ-Ανρί Λεβί  (Κέδρος), τα διηγήματα του Κάρβερ (Μεταίχμιο), το κοινωνικό μυθιστόρημα «Ελευθερία» (Ωκεανίδα) του Τζόναθαν Φράνζεν ο οποίος καταγράφει με κωμικοτραγικό τρόπο τα διλήμματα της ελευθερίας- προσωπικής και συλλογικής- μέσα από τις περιπέτειες μιας οικογένειας.

Ομως το στίγμα του 2011 θα το δώσουν τα εξαιρετικά και ανήσυχα πνεύματα που ξεκλειδώνουν μεγάλα ζητήματα της εποχής μας, με την ευρεία ή τη στενή έννοια πολιτικά.

Το φυλετικό ζήτημα
Ο ασυμβίβαστος Μαρτινικέζος Φραντς Φανόν (1925-1961), γιατρός ταυτισμένος με τον αγώνα για την ανεξαρτησία της Αλγερίας, περιγράφει το 1950 στο δοκίμιο «Μαύρο δέρμα, λευκές μάσκες» (Ασβός) τα αισθήματα κατωτερότητας και εξάρτησης που βιώνουν οι μη λευκοί σε έναν κατεξοχήν λευκό κόσμο. Παράλληλα, ο βραβευμένος (1953) Αμερικανός Ραλφ Ελισον με το μυθιστόρημά του «Ο αόρατος άνθρωπος» (Κέδρος) ανατέμνει την τρομερή φυλετική εξέγερση του Χάρλεμ στις αρχές του ΄50.

Το ιδεολογικό- πολιτικό ζήτημα
Ο αντι-σταλινικός Βικτόρ Σερζ (1890-1947) στο βιβλίο του «Μεσάνυχτα στον αιώνα» (Scripta), γραμμένο το 1940, αφηγείται την ιστορία ρώσων κομμουνιστών που η αφοσίωσή τους στην Επανάσταση του 1917 τους οδήγησε στα γκουλάγκ το 1934. Αντιστικτικά θα μπορεί κανείς να διαβάσει και τον β΄ τόμο του «Αρχιπελάγους γκουλάγκ» του Σολζενίτσιν  (Πάπυρος). Ο Κουβανός Λεονάρδο Παδούρα,  απ΄ την πλευρά του, κάνει ένα πορτρέτο του Τρότσκι και του σταλινικού δολοφόνου του Ραμόν Μερκαδέρ στο μυθιστόρημά του «Ο άνθρωπος που αγαπούσε τα σκυλιά» (Καστανιώτης). Και η νομπελίστρια Χέρτα Μύλλερ διαλέγει να μιλήσει αλληγορικά για τα ολοκληρωτικά καθεστώτα και τις επιβιώσεις του σταλινισμού στο «Η αλεπού ήταν και τότε κυνηγός» (Καστανιώτης). Η δική μας Διδώ Σωτηρίου,  πάλι, στο ανέκδοτο και ανολοκλήρωτο μυθιστόρημά της Τα παιδιά του Σπάρτακου (Κέδρος) παρακολουθεί τις κοινωνικές αναταραχές στην Ελλάδα του ΄30 και τις διώξεις των αριστερών αγωνιστών στη διάρκεια του Εμφυλίου. Ο Βασίλης Βασιλικός  συμπληρώνει την εικόνα, καταγγέλλοντας το παρακράτος της Δεξιάς στο «Ζ» που επανεκδίδεται (Διόπτρα). Και ο δικηγόρος Βασίλης Κουνέλης  κάνει στον «Νοματαίο» (Ωκεανίδα) μια ανατομία της Μεταπολίτευσης. Ο Ραφαέλε Σιμόνε, απ΄ την πλευρά του, παρατηρεί στο δοκίμιο «Γλυκό τέρας». Η Δύση στρέφεται προς τη Δεξιά; (Πόλις) ότι όσο υποχωρούν τα ιδανικά της Αριστεράς αναπτύσσεται μια νέα Δεξιά η οποία ενισχύεται από τις ραγδαίες μεταβολές στις σύγχρονες κοινωνίες και από τη μαζική κουλτούρα. Και ο αιρετικός σλοβένος φιλόσοφος Σλαβόι Ζίζεκ προσθέτει κι άλλες αποχρώσεις σ΄ αυτά τα θέματα, με δύο δοκίμια: το «Σε υπεράσπιση των χαμένων αγώνων» (Κέδρος), για τις ιστορικές κατακτήσεις που έφεραν οι κυριότερες επαναστάσεις του 18ου αιώνα, και το επίκαιρο «Πρώτα σαν τραγωδία και μετά σαν φάρσα» (Scripta), για τις ηθικές αστοχίες του σύγχρονου κόσμου όπως προβάλλουν μέσα από την οικονομική και περιβαλλοντολογική κρίση του 21ου αιώνα.

Το ζήτημα της σύγχρονης δημοκρατίας
Ο 52χρονος Τούρκος Ιζζέτ Τζελάσιν, αριστερός ακτιβιστής ο οποίος φυλακίστηκε μετά το πραξικόπημα του 1980 και σήμερα εργάζεται ως διερμηνέας στη Νορβηγία, περιγράφει στο μυθιστόρημά του «Μαύρος ουρανός, μαύρη θάλασσα» (Πόλις) τον τουρκικό «Μάη ΄68», ο οποίος ξεσπά το 1977 με μια επανάσταση και μια αντεπανάσταση που θα σημαδέψουν ανεξίτηλα τη σύγχρονη Τουρκία. Η δική μας Ιωάννα Μπουραζοπούλου στο μυθιστόρημα «Στο βουνό των κατόπτρων» (Καστανιώτης), με ήρωα έναν κατάδικο που μεταφέρεται από τα Βαλκάνια στα Πυρηναία, εξετάζει το θέμα της πολιτικής αθωότητας ή ενοχής και τις επικίνδυνες βεβαιότητες στις σημερινές ευνομούμενες δημοκρατίες. Ο ηρωικός Ρομπέρτο Σαβιάνο στο βιωματικό και ντοκουμενταρισμένο «Η ομορφιά και η κόλαση» (Πατάκης) καταγγέλλει τα κέντρα εξουσίας που απονέμουν τη δική τους «δικαιοσύνη» κόντρα στις εκλεγμένες εξουσίες του δυτικού κόσμου. Και ο Πατρίκ Σαβιντάν στο δοκίμιο του «Η ισότητα των ευκαιριών» (Πόλις) εξετάζει τα ζητήματα της κοινωνικής συνοχής και της κοινωνικής δικαιοσύνης στη σημερινή εποχή του δημοκρατικού ατομισμού.

Το πολιτισμικόκοινωνικό ζήτημα
Ο πρόωρα χαμένος Χιλιανός Ρομπέρτο Μπολάνιο καταγράφει τον εκφυλισμό των πνευματικών, ηθικών και κοινωνικών αξιών του δυτικού κόσμου στη διάρκεια του 20ού αιώνα με το αποκαλυπτικό και ύστατο μυθιστόρημα «2666» (Αγρα), το οποίο έχει αστυνομική πλοκή και εμπνέεται μεταξύ άλλων από τα απανωτά ανεξιχνίαστα εγκλήματα ταπεινών γυναικών στην παραμεθόρια μεξικανική πόλη Χουαρές. Απ΄ την πλευρά του, ο Μεξικανός Κάρλος Φουέντες με το περίφημο (από το 1975) μυθιστόρημά του «Τerra nostra» (Αγρα) σκύβει πάνω στις συγκρούσεις και την ώσμωση Παλαιού και Νέου Κόσμου, δυτικού και ιθαγενικού πολιτισμού, καθολικισμού και παγανισμού στη Λατινική Αμερική των τελευταίων πέντε αιώνων, ενώ ο Γάλλος Μισέλ Ουελμπέκ σκαλίζει ανάλογες σχέσεις μεταξύ παλαιάς και νέας τάξης στη σύγχρονη Ευρώπη με το φετινό βραβευμένο μυθιστόρημά του «Ο χάρτης και η επικράτεια» (Εστία). Οσο για τον δικό μας Μιχάλη Μοδινό, αυτός αναδεικνύει τις αντιφάσεις μεταξύ του πνεύματος του Διαφωτισμού και της αποικιοκρατικής πολιτικής στο μυθιστόρημα «Η σχεδία» (Καστανιώτης). Τέλος, ο κορυφαίος Βαλκάνιος Ντανίλο Κις εξετάζει τον συσχετισμό λογοτεχνίας, κοινωνίας και πολιτικής στη συλλογή δοκιμίων «Ηomo poeticus» (Scripta).

Το ζήτημα του έρωτα…
… είναι (και) βαθύτατα πολιτικό διότι έχει να κάνει με νοοτροπίες και νόμους, με τις βασικές ατομικές ελευθερίες και την κοινωνική απελευθέρωση ή οπισθοδρόμηση, με τη δημόσια ηθική, την περιθωριοποίηση και την καταστολή κ.ο.κ. Ολα αυτά τα ζητήματα «τρέχουν» κάτω από το ερωτογράφημα του Ανδρέα Εμπειρίκου «Μέγας Ανατολικός» που επιστρέφει στο προσκήνιο συμπυκνωμένο σε ένα «Ανθολόγιον» (Αγρα)· «τρέχουν» κάτω από το ερωτογράφημα του 18ου αιώνα Χωρίς επαύριον του Βιβάν Ντενόν (Αγρα)· «τρέχουν» όμως και στα μυθιστορήματα του Μπρετ Ιστον Ελις (Κέδρος), του Τζον Ιρβινγκ (Μελάνι), του Μάρτιν Εϊμις και του Γιώργου Συμπάρδη (Μεταίχμιο) αλλά και της Σώτης Τριανταφύλλου (Πατάκης) που ανατέμνουν τις ερωτικές και κοινωνικές σχέσεις στην σύγχρονηη πραγματικότητα Το εβραϊκό ζήτημα
Ο ισραηλινός διανοούμενος Γιτζχάκ Λαόρ τα βάζει με τα ιερά τέρατα της πατρίδας του Αμος Οζ, Αβραάμ Γεοσούα και Νταβίντ Γκρόσμαν, εγκαλώντας τους ως κρυφο-σιωνιστές στο «Ο μύθος του φιλελεύθερου σιωνισμού» και οι «συγγραφείς της ειρήνης στο Ισραήλ» (Αγρα). Ταυτόχρονα ο ίδιος ο Νταβίντ Γκρόσμαν, στο κορυφαίο μυθιστόρημά του «Το τέλος της γης» (Καστανιώτης), εμπνευσμένο από τον πρόσφατο θάνατο του γιου του στο μέτωπο του Λιβάνου, προσπαθεί να ερμηνεύσει το δράμα της χώρας του. Και ο σημειολόγος του καιρού μας Ουμπέρτο Εκο με το μυθιστόρημά του «Το κοιμητήριο της Πράγας» (Ψυχογιός) σχολιάζει την επιβίωση του αντισημιτισμού, ξαναζωντανεύοντας την υπόθεση γύρω από τα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών. Απ΄ την πλευρά του ο νέος αμερικανός αστέρας Τζόναθαν Σάφραν Φόερ γράφει για το Ολοκαύτωμα αλλιώς, σκύβοντας στη μικρή ιστορία στο «Ολα έρχονται στο φως» (Μελάνι).

H Ελλάδα έχασε τη μεγάλη της φίλη Ζακλίν ντε Ρομιγί

Μια μεγάλη φίλη της Ελλάδας, μια γυναίκα που αφιέρωσε όλη της τη ζωή στην προώθηση της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού, η Ζακλίν ντε Ρομιγί, έφυγε το Σάββατο από τη ζωή πλήρης ημερών, σε ηλικία 97 ετών. Τον θάνατό της ανακοίνωσε ο φίλος και εκδότης της, Μπερνάρ ντε Φαλουά. Η μεγάλη ελληνίστρια και ακαδημαϊκός «έσβησε» προχθές το απόγευμα στο νοσοκομείο Ambroise-Pare de Boulogne-Billancourt, κοντά στο Παρίσι.

Μια μεγάλη φίλη της Ελλάδας, μια γυναίκα που αφιέρωσε όλη της τη ζωή στην προώθηση της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού, η Ζακλίν ντε Ρομιγί, έφυγε το Σάββατο από τη ζωή πλήρης ημερών, σε ηλικία 97 ετών. Τον θάνατό της ανακοίνωσε ο φίλος και εκδότης της, Μπερνάρ ντε Φαλουά. Η μεγάλη ελληνίστρια και ακαδημαϊκός «έσβησε» προχθές το απόγευμα στο νοσοκομείο Ambroise-Pare de Boulogne-Billancourt, κοντά στο Παρίσι. «Ηταν άρρωστη από καιρό, παρ’ όλα αυτά είναι ένα πολύ μεγάλο σοκ», δήλωσε ο Μπερνάρ ντε Φαλουά. Ακαδημαϊκός η Ζακλίν ντε Ρομιγί άφησε πίσω της εκτός των άλλων ένα σημαντικό έργο για την Αθήνα του 5ου αιώνα απ’ όπου «ξεκίνησαν όλα»: η φιλοσοφία, η ιστορία, η τραγωδία, η κωμωδία, οι σοφιστές. Γεμάτη θαυμασμό για την εποχή εκείνη, μελέτησε πολύ Θουκυδίδη, που τη γοήτευσε με την ωραιότητα και την ευαισθησία του λόγου του, τον οποίο αποκαλούσε «έναν από τους άνδρες της ζωής της», καθώς επίσης τον Ομηρο, τον Αισχύλο, τον Ευριπίδη. Οσοι είχαν συναντήσει αυτήν τη μικροκαμωμένη γυναίκα με τα μπλε μάτια και τα λευκά μαλλιά, διαπίστωσαν ότι τα ελληνικά την έκαναν ευτυχισμένη, ότι τη διέκρινε μια βαθιά εσωτερική γαλήνη και ότι ήταν ένας άνθρωπος παθιασμένος και με χιούμορ, παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια ήταν τυφλή.

Σε ηλικία μόλις 17 ετών, το 1933, γίνεται η πρώτη γυναίκα υποψήφια στο Con-cours General της Γαλλίας (γενικές εξετάσεις για αριστούχους), ύστερα η πρώτη γυναίκα καθηγητής στο περίφημο College de France και η δεύτερη γυναίκα ακαδημαϊκός στη Γαλλική Ακαδημία, μετά την Μαργκερίτ Γιουρσενάρ. Κατά τη διάρκεια της καριέρας της διετέλεσε διδάκτωρ σε μερικά από τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου, ανάμεσα στα οποία αυτά της Οξφόρδης, των Αθηνών, του Δουβλίνου, του Μόντρεαλ και του Γέιλ. Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών έλαβε την ελληνική υπηκοότητα το 1995 και ανακηρύχθηκε πρέσβειρα του Ελληνισμού το 2000.

«Η Ελλάδα σήμερα πενθεί». Με αυτά τα λόγια κλείνει το συλλυπητήριο μήνυμα της πολιτικής ηγεσίας το ΥΠΠΟΤ για τον θάνατο της Ζακλίν ντε Ρομιγί, στο οποίο αναφέρεται μεταξύ άλλων: «Σπάνια η χώρα μας αξιώθηκε τέτοιους συμμάχους. Σε στιγμές δύσκολες για την Ελλάδα, όπου η φήμη της τίθεται συχνά υπό αμφισβήτηση, η φωνή και το έργο της Ζακλίν ντε Ρομιγί υπήρξαν καθοριστικά για την υπενθύμιση και ανύψωση του ελληνικού πολιτισμού, της ελληνικής γραμματείας». Πηγή «Εθνος»

ΜΟΥΣΙΚΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
*
***
*****
*******
*********
***********
***************
******************
********************
**********************
************************
***************************
*****************************
*******************************

 Χριστούγεννα στον ΙΑΝΟ με
τους καθηγητές, τους μαθητές και τα
Μουσικά Σύνολα του Ωδείου Κόνταλυ

Κυριακή 19 Δεκεμβρίου 2010, 12.30 – 5.00 μ.μ.
Αίθουσα εκδηλώσεων Βιβλιοπωλείου IANOS
(Σταδίου 24, Αθήνα. 210 3217917)

Ένα εορταστικό, Χριστουγεννιάτικο πρόγραμμα
για μικρούς και μεγάλους λάτρεις της καλής μουσικής. 

Θα εμφανιστούν μόνοι τους, ή σε μικρές ομάδες,
σπουδαστές του Ωδείου κάθε ηλικίας, καθηγητές,
αλλά και τα Μουσικά Σύνολα του Ωδείου Κόνταλυ:

– Μουσική Προπαιδεία (διδασκαλία: Ειρήνη Πατσέα)
– Ορχήστρα Σπουδαστών (διδασκαλία: Αντώνης Ρεμούνδος)
– Παιδική Χορωδία (βοηθός μαέστρου: Γιάννης Κοντίτσης)
– Μικτή Χορωδία Ωδείου Kodály
υπό τη διεύθυνση του Μιχάλη Πατσέα.

Είσοδος ελεύθερη

ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ
ΚΑΙ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟ
ΤΟ 2011

Χορηγοί Επικοινωνίας:
TAR [www.tar.gr] –  ΙΕΜΑ [www.iema.gr] – TRALALA [www.tralala.gr]

Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΞΑΡΧΑΚΟΣ ΣΤΟ GAZARTE

Μαζί του η Νατάσα Μποφίλιου και ο Γιάννης Χαρούλης. Με την θερμή ανταπόκρισή του στο «3 Χ 3», τον πρώτο κύκλο των θεματικών παραστάσεων του Σταύρου Ξαρχάκου στο Gazarte, το κοινό της Αθήνας αποδεικνύει ότι διψάει για μουσική και για τις συγκινήσεις που μόνο εκείνη μπορεί να προσφέρει. Οι μελωδίες του Μάνου Χατζιδάκι, του Μίκη Θεοδωράκη και του Σταύρου Ξαρχάκου, δίπλα στο λόγο σπουδαίων ποιητών εξακολουθούν να χαρίζουν βραδιές «μυσταγωγίας» σε όλους εκείνους που ασφυκτικά γεμίζουν κάθε Κυριακή και Δευτέρα την ατμοσφαιρική αίθουσα του Gazarte.

Και το «ταξίδι» συνεχίζεται, με τα τραγούδια αυτά που έχουν γίνει πια κομμάτι της συλλογικής μνήμης μας… Από τις 26 Δεκεμβρίου, στη σκηνή του Gazarte, μαζί με τον Σταύρο Ξαρχάκο και την 12μελή Κ.Ο.Ε.Μ., θα βρίσκονται για πρώτη φορά δύο νέοι καλλιτέχνες. Η Νατάσα Μποφίλιου, η νεαρή ερμηνεύτρια που τόσο έχει συζητηθεί τα τελευταία χρόνια για την ξεχωριστή δύναμη, το πάθος και την συγκίνηση των ερμηνειών της, και ο Γιάννης Χαρούλης, έχοντας σαν κληρονομιά τους ήχους της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Κρήτης, χαράσσει τον δικό του δρόμο στο τραγούδι, υπακούοντας στο  ένστικτό του. Σπουδαίες  φωνές και οι δύο, έχουν πετύχει να ξεχωρίσουν σ’ έναν ιδιαίτερα ανταγωνιστικό χώρο χωρίς να κάνουν εκπτώσεις…26 & 27 Δεκεμβρίου, 2 & 3 Ιανουαρίου, 9 & 10 Ιανουαρίου, 16 & 17 Ιανουαρίου Επόμενος θεματικός κύκλος: Η τέχνη της μουσικής επένδυσης στον κινηματογράφο, από τις 6 ΦεβρουαρίουΣταύρος Ξαρχάκος 3X3 «Μέρος Δεύτερο» Με την ΚΟΕΜ Σε τραγούδια Χατζιδάκι, Θεοδωράκη, Ξαρχάκου Μαζί του, για πρώτη φορά, η Νατάσα Μποφίλιου και ο Γιάννης Χαρούλης Από τις 26 Δεκεμβρίου για 4 διήμερα

ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΚΑΤΑΘΕΣΗ -ΑΠΟΨΕΙΣ:

Η απόλυσή μου από την «Ελευθεροτυπία», του Βαγ. Χατζηβασιλείου

6 Δεκεμβρίου 2010

Εργάστηκα ως κριτικός λογοτεχνίας στην «Ελευθεροτυπία» από τον Νοέμβριο του 1991 έως και τον Νοέμβριο που μας πέρασε. Την 1η Δεκεμβρίου το λογιστήριο της εφημερίδας μού τηλεφώνησε για να μου διαβάσει ένα μπιλιετάκι της ιδιοκτησίας με το οποίο απολυόμουν όχι στο πλαίσιο κάποιων αναδιαρθωτικών μέτρων εν όψει της κρίσης, αλλά επειδή είμαι πρόεδρος της αμισθί τριμελούς Επιτροπής Βιβλίου, που έχει συσταθεί στο Μητρώο Πολιτιστικών Φορέων του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού (ΥΠΠΟΤ) και συνεδριάζει δις ή τρεις ετησίως. Τα καθήκοντά μου ως προέδρου της επιτροπής έρχονται σύμφωνα με τη λογική της απόλυσής μου σε σύγκρουση με την ιδιότητα του κριτικού, αφού ως πρόεδρος είμαι επιφορτισμένος με το να «μοιράζω κρατικό χρήμα» ενώ ως κριτικός οφείλω να ελέγχω συγγραφείς και εκδοτικά προϊόντα.

Δεν θα αναφερθώ στο ότι η συμμετοχή μου στην επιτροπή δεν αποτελεί άμισθη ή έμμισθη απασχόληση σε γραφείο Τύπου ή σε θέση συμβούλου σε υπουργείο ή δημόσιο οργανισμό ώστε να έπρεπε να το έχω δηλώσει στην εφημερίδα, όπως ζητήθηκε από το συντακτικό προσωπικό το 2009. Δεν θα εξετάσω το ότι ακόμη κι αν ενέπιπτα στις κατηγορίες του απασχολούμενου σε γραφείο Τύπου ή σε θέση συμβούλου, η ανακοίνωση του 2009 δεν διευκρίνιζε ότι η μη δήλωση θα επέσυρε τη βαρύτερη των ποινών – την απόλυση. Δεν θα μείνω στο ότι ουδείς δέχτηκε να συναντηθεί μαζί μου, για να ακούσει τις εξηγήσεις μου και να ξεκαθαριστεί η κατάσταση. Θα σταθώ μόνο σε ό, τι συνιστά κατά τη γνώμη μου την ουσία του προβλήματος, ρίχνοντας σκιές στην επαγγελματική μου υπόληψη, αλλά και δημιουργώντας ένα εξαιρετικά δυσοίωνο προηγούμενο για τη λειτουργία του δημοσιογραφικού επαγγέλματος.

Το να απολύεται από την εφημερίδα του ένας συντάκτης με εμπειρία τριάντα ετών (ξεκίνησα την καριέρα μου ως κριτικός το 1982 από τις στήλες της «Αυγής») επειδή εκλήθη από το κράτος να γνωμοδοτήσει χωρίς αμοιβή επί θεμάτων του χώρου του, φορτωμένος με την ταμπέλα του χορηγού δημοσίου χρήματος, ακυρώνει διπλά τη δημοσιογραφική του εργασία. Πρώτον γιατί δεν της αναγνωρίζει την πείρα και τη γνώση που σωρεύει με την παρέλευση των ετών έτσι ώστε να βαραίνει ο γνωμοδοτικός της λόγος και να ζητείται και σε θεσμικό επίπεδο η συμμετοχή του – όχι για να ασκήσει εξουσία, να σπαταλήσει χρήμα, να εξυπηρετήσει σκοτεινά συμφέροντα και να καρπωθεί ύποπτα οφέλη, αλλά για να συνεισφέρει στον εντοπισμό και στην αντιμετώπιση χρόνιων προβλημάτων και να συμμετάσχει στην προσπάθεια για την εκπόνηση προτάσεων και λύσεων.

Δεύτερον, διότι υπό τον φόβο της αποπομπής, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος ο συντάκτης να αρχίσει να αρνείται ή να κρύβει τη γνώμη του, περιστέλλοντας εκ των πραγμάτων και τη γενικότερη κριτική του στάση. Αλλά αυτό δεν είναι αρχή ακεραιότητας, την οποία παραβίασα αναλαμβάνοντας τα χρέη προέδρου της Επιτροπής Βιβλίου, αλλά περιορισμός σ’ ένα απείρως εσωστρεφές περιβάλλον, που αδειάζει το δημοσιογραφικό επάγγελμα από το αίμα του και του αφαιρεί τη στοιχειώδη ανάσα του: την επαφή με τη ζωντανή κοινωνία.

Για να μη μείνει το παραμικρό εν κρυπτώ, να πω δυο λόγια για το Μητρώο του ΥΠΠΟΤ και τις επιτροπές οι οποίες έχουν συσταθεί παρά το πλευρό του. Οι επιτροπές καλύπτουν όλους τους χώρους της τέχνης (λογοτεχνία, μουσική, εικαστικά, θέατρο, κινηματογράφος, χορός) και μέλη της είναι κριτικοί, δημοσιογράφοι, πανεπιστημιακοί, σκηνοθέτες, χορογράφοι και συγγραφείς, που καλούνται να συμβάλουν στο συμμάζεμα του άναρχου μέχρι τώρα όγκου των οικονομικών αιτημάτων προς το ΥΠΠΟΤ.

Αντί τα οικονομικά αιτήματα των διαφόρων καλλιτεχνικών φορέων και οργανισμών να απευθύνονται, όπως γινόταν μέχρι τώρα, προς πάσα κατεύθυνση (προς τον υπουργό, προς τον γενικό γραμματέα ή προς τις ποικίλες ειδικές διευθύνσεις) υποβάλλονται δύο φορές τον χρόνο στο Μητρώο, για να εξεταστούν από τα καθ’ ύλην αρμόδια μέλη των επιτροπών, που γνωμοδοτούν στο ΥΠΠΟΤ σχετικά με την αναγκαιότητα ή μη της ικανοποίησής τους. Οι τελικές αποφάσεις ανήκουν στο ΥΠΠΟΤ και αναρτώνται στο Διαδίκτυο. Πρόκειται για μια συγκροτημένη απόπειρα επίτευξης διαφάνειας, που πολλοί, ανάμεσά τους κι εγώ, έκριναν πως άξιζε την κινητοποίησή τους.

Σε ό,τι αφορά ειδικότερα την Επιτροπή Βιβλίου, να σημειώσω πως δεν αποφαίνεται επί των αιτημάτων εκδοτών (επιχειρηματικά συμφέροντα) ή συγγραφέων (λογοτεχνικά συμφέροντα), αλλά ευρύτερων συλλογικοτήτων (κατά το γενικό πρότυπο άρθρωσης του Μητρώου) που κινούνται στον χώρο της λογοτεχνίας. Αυτό είναι το βαριά συννεφιασμένο τοπίο των επιχορηγήσεων, που προκάλεσε την εν μία νυκτί απόλυσή μου.

Η περίπτωση του Γιώργου Χρονά

Η απαξίωση, ωστόσο, είχε αρχίσει πολύ νωρίτερα, όταν η συντακτική ομάδα του ενθέτου «Βιβλιοθήκη» (υπεύθυνος Σήφης Πολυμίλης, μέλη Θανάσης Γιαλκέτσης, Βασίλης Κ. Καλαμαράς, Νίκος Ντόκας, Κατερίνα Σχινά, Βαγγέλης Χατζηβασιλείου) αντικαταστάθηκε από τον ποιητή Γιώργο Χρονά. Χωρίς δημοσιογραφική ιδιότητα, ο Γ. Χρονάς ξεκαθάρισε εξαρχής στα μέλη της παλαιάς συντακτικής ομάδας ότι το έντυπο που έβγαζαν ήταν σκουπίδι και ότι οι όποιες αντιδράσεις τους ή η όποια κριτική τους δεν θα τον άγγιζαν γιατί δεν ανήκε στην ΕΣΗΕΑ.

Εν συνεχεία προέβη στις ακόλουθες ενέργειες: Στέρησε από την Κ. Σχινά και εμένα τις στήλες μας, δημοσιεύοντας τα κείμενά μας πολύ καιρό μετά την παράδοσή τους και σε τρομακτικά ακανόνιστα διαστήματα (εννοείται πως έτσι μας δυσκόλευε εξαιρετικά στο να μπορούμε να δικαιολογήσουμε τον μισθό μας). Στέρησε από εμένα το βασικό μου αντικείμενο ως κριτικού, την κριτική της ελληνικής πεζογραφίας, αναθέτοντας αυτό το έργο αποκλειστικά στην εξωτερική του συνεργάτρια Μ. Θεοδοσοπούλου. Επετέθη δια της φωτογραφικής μεθόδου από τις στήλες της «Βιβλιοθήκης» στην Κ. Σχινά και σ’ εμένα όταν, ασφυκτιώντας από τον παραγκωνισμό μας, αρχίσαμε να συνεργαζόμαστε με το νεοσύστατο τότε έντυπο «Athens Review of Books».

Αφέθηκε να πλανάται στον αέρα η εντύπωση πως το έντυπο αποτελούσε πρωτοβουλία ανταγωνιστικών εκδοτικών συμφερόντων ενώ το έντυπο ήταν εγχείρημα δύο ιδιωτών (Μανώλης Βασιλάκης, Ηλίας Κανέλλης). Αφέθηκε επίσης να πλανάται στον αέρα η εντύπωση πως η Κ. Σχινά ήταν υπονομεύτρια του κύρους της εφημερίδας επειδή είχε δηλώσει στην «Athens Voice» ότι υπό τη νέα της διεύθυνση η «Βιβλιοθήκη» είχε χάσει τον παλαιότερο συλλογικό της χαρακτήρα. Μετά από αυτά ήρθε η απόλυση της Κ. Σχινά.

Ο Γ. Χρονάς αποτελεί ένα ακόμη επικίνδυνο φαινόμενο για τον Τύπο: ένας ποιητής ο οποίος προκαλεί εκτεταμένες (αν όχι ανήκεστες) βλάβες σε επαγγελματίες δημοσιογράφους, που παρόλη τη συστηματική καταστροφή της καριέρας τους δεν αρνήθηκαν, όσο παρέμειναν στην εφημερίδα, ούτε μία στιγμή τη συνεργασία μαζί του. Το πρόβλημα, βεβαίως, δεν είναι οι προσωπικότητες του τύπου Χρονά, αλλά οι συνθήκες κάτω από τις οποίες επιτρέπεται σε τέτοιες προσωπικότητες να παρεισδύουν στη δημοσιογραφική λειτουργία.

«Δούκισσα της Πλακεντίας: Η ιστορία που γέννησε τον μύθο.»

«Δούκισσα της Πλακεντίας: Η ιστορία που γέννησε τον μύθο.»

Sophie Barbé de Marbois, Duchesse de Plaisance (1785-1854).

Πόσοι άραγε γνωρίζουν το πραγματικό όνομα της Δούκισσας της Πλακεντίας; Οι Αθηναίοι στα μέσα του 19ου αιώνα την ονόμαζαν Δουκέσσα της Πιατσέντσας, την αντιμετώπιζαν με φόβο και δέος και ύφαναν γύρω από τη ζωή της ένα πυκνό πλέγμα μύθων. Αυτό το πλέγμα θα προσπαθήσει να διαπεράσει η έκθεση του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου και να αναδείξει κάποιες από τις άγνωστες πτυχές της προσωπικότητας και της δράσης της Δούκισσας της Πλακεντίας στην Ελλάδα. Η καταγωγή της από την Αμερική, ο έγγαμος βίος της στη Γαλλία, η εγκατάστασή της στην Αθήνα του Όθωνα, η φιλανθρωπική της δράση και η επιχειρηματική της δραστηριότητα θα παρουσιαστούν μέσα από έργα τέχνης, αρχειακό υλικό και μαρτυρίες συγχρόνων της. Τέλος, δεν θα μπορούσαν να μην συμπεριληφθούν στην έκθεση αυτή σχεδόν όλες οι μεταγενέστερες μυθιστορηματικές αποδόσεις της ζωής της, που συνέβαλαν όχι μόνο στη διατήρηση της φήμης της, αλλά κυρίως στη διαιώνιση του μύθου της.

Από 16/12 μέχρι 13/2. Εγκαίνια: 16/12, 7.30 μ.μ.

Ώρες λειτουργίας: Μάιος- Οκτώβριος: Δευτ. 1.30-8 μ.μ.. Τρ.-Κυρ. 8 π.μ.-8 μ.μ. Νοέμβριος-Απρίλιος: 8.30 π.μ.-3 μ.μ.

Δωρεάν είσοδος:

Με επίδειξη ταυτότητας όλοι κάτω των 19, oι φοιτητές και οι σπουδαστές των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, ή Ισοτίμων Σχολών των Κρατών – Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και των Σχολών Ξεναγών, με την επίδειξη της φοιτητικής τους ταυτότητας. , κάτοχοι Κάρτας Πολιτισμού και δελτίου ελευθέρας εισόδου, μέλη ICOM, μέλη ICOMOS, μέλη Ε.Ε.Τ.Ε., στρατευμένοι, oι συνοδοί εκπαιδευτικοί στις επισκέψεις σχολείων και ιδρυμάτων της Α΄ βάθμιας, Β΄ βάθμιας και Γ΄ βάθμιας εκπαίδευσης, τα μέλη Εταιρειών και Συλλόγων Φίλων Μουσείων και Αρχαιολογικών Χώρων σε όλη την Ελλάδα, οι συνοδοί τυφλών και ατόμων με κινητικά προβλήματα.

Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, Βασ. Σοφίας 22, Κολωνάκι, 2107211027, 2107232178,

www.byzantinemuseum.gr